Γιατί να κάνω ψυχοθεραπεία;

Η ψυχοθεραπεία, από την ετυμολογία της και μόνο, παραπέμπει σε μια διαδικασία «φροντίδας της ψυχής». Δεν πρόκειται για τεχνική παρέμβαση πάνω σε συμπτώματα, αλλά για μια σκόπιμη, συνειδητή και δημιουργική συνάντηση με τον εαυτό. Όχι απλώς για να “λυθεί ένα πρόβλημα”, αλλά για να φωτιστεί αυτό που παραμένει ως υπαρξιακό ερώτημα: Ποιος είμαι; Τι νόημα έχει αυτό που βιώνω; Πώς θέλω να υπάρχω;

Η ανάγκη για κατανόηση και συνειδητότητα

Η σύγχρονη ζωή μάς βομβαρδίζει με ρόλους, στόχους και προσδοκίες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πολλοί άνθρωποι αρχίζουν να βιώνουν άγχος, αποξένωση, θλίψη, δυσκολία στις σχέσεις ή και υπαρξιακό κενό. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ενδείξεις “παθολογίας” με την ιατρική έννοια, αλλά καλέσματα για βαθύτερη αυτοκατανόηση.

Η ψυχοθεραπεία λειτουργεί ως πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να διερευνηθεί αυτό το κάλεσμα, με συνοδό έναν θεραπευτή που δεν καθοδηγεί, αλλά συν-συμμετέχει, σέβεται και αναγνωρίζει τη μοναδικότητα κάθε ύπαρξης.

Ψυχοθεραπεία: επιστήμη ή τέχνη της ύπαρξης;

Αν και η ψυχοθεραπεία εδράζεται σε επιστημονικά θεμέλια —με θεωρητικά μοντέλα, ερευνητικά δεδομένα και τεκμηριωμένες πρακτικές— η πιο βαθιά της διάσταση είναι οντολογική. Όπως σημειώνει ο υπαρξιακός φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ, ο άνθρωπος δεν είναι ένα ον με “χαρακτηριστικά”, αλλά ένα ον που σχετίζεται με το Είναι. Και όπως παρατηρεί ο Ίρβιν Γιάλομ, οι τέσσερις υπαρξιακές «τελικές ανησυχίες» (θάνατος, ελευθερία, απομόνωση, απουσία νοήματος) είναι παρούσες σε κάθε θεραπευτική διεργασία, είτε ονομάζονται ρητά είτε όχι.

Η ψυχοθεραπεία, επομένως, δεν έχει σκοπό να “διορθώσει” τον άνθρωπο, αλλά να τον συνοδεύσει σε μια διαδικασία περισσότερης παρουσίας, περισσότερης ειλικρίνειας και τελικά, περισσότερης ελευθερίας απέναντι στη ζωή του.

Η θεραπευτική συνάντηση ως χώρος φαινομενολογικής εξερεύνησης

Ο Carl Rogers μίλησε για τη «συνθήκη συνύπαρξης» στην οποία ο θεραπευτής δεν “παρεμβαίνει”, αλλά “είναι εκεί”, με αποδοχή, αυθεντικότητα και ενσυναίσθηση. Ο Ernest Spinelli υπογραμμίζει τη φαινομενολογική στάση του μη-γνωρίζω, που επιτρέπει την ανάδυση της υποκειμενικής εμπειρίας χωρίς πρόωρη ερμηνεία.

Αυτή η συνάντηση προσφέρει ένα μοναδικό χώρο στον οποίο ο θεραπευόμενος δεν καλείται να «ανταποκριθεί», αλλά να αναδυθεί ως πρόσωπο.

Φιλοσοφικές ρίζες και σύγχρονη αναγκαιότητα

Από την αρχαιότητα, η φιλοσοφία ήταν τέχνη ζωής. Ο Σωκράτης μάς κάλεσε να «γνωρίσουμε τον εαυτό μας» ως προϋπόθεση για το ηθικό και καλό βίον. Ο Νίτσε μίλησε για την ανάγκη να επινοήσουμε νόημα μέσα σε έναν κόσμο χωρίς απόλυτες βεβαιότητες. Σήμερα, η ψυχοθεραπεία διατηρεί αυτόν τον ρόλο της υπαρξιακής αναζήτησης.

Δεν απαντά απλώς στο “πώς θα νιώθω καλύτερα”, αλλά τολμά να θέσει ερωτήματα όπως:

• Ποια είναι η αυθεντική μου επιθυμία;

• Ποιους ρόλους υποδύομαι χωρίς να το ξέρω;

• Ποια ευθύνη αποφεύγω;

• Τι σημαίνει να ζήσω συνειδητά;

Τελικές σκέψεις

Η ψυχοθεραπεία δεν υπόσχεται εύκολες απαντήσεις. Προσφέρει όμως χώρο για ερωτήσεις που αξίζει να τεθούν. Για ερωτήσεις που δεν είναι δείγματα σύγχυσης, αλλά ίσως οι πρώτες ενδείξεις εγρήγορσης.

Είναι ένας διάλογος — με τον εαυτό, με τον Άλλο, με την ίδια την ύπαρξη.

Όπως έγραψε ο Καμύ: «Στο μέσο του χειμώνα, έμαθα επιτέλους ότι μέσα μου υπήρχε ένα αήττητο καλοκαίρι.»

Η ψυχοθεραπεία είναι ο δρόμος για να βρεις αυτό το καλοκαίρι.

Αρθρογραφεί η ομάδα του Therapyway